Veel mensen associëren feedback met boze kritiek en laten het daarom vaak ook achterwege. We zijn bang dat anderen het verkeerd interpreteren en het geven en krijgen van feedback uiteindelijk niet leidt tot verbetering. De ergernissen stapelen zich op en het wordt alleen maar erger. Waarom is het nou zo belangrijk dat we tóch feedback krijgen? En is het daadwerkelijk bewezen dat het bijdraagt aan de groei en ontwikkeling van medewerkers? We vroegen het Prof. Dr. Wim Gijselaers, hoogleraar in het onderwijs aan de Universiteit van Maastricht.
Leren on the job
“Wij mensen zijn ons er niet van bewust dat we eigenlijk voortdurend feedback krijgen op onze acties. Bijvoorbeeld tijdens het autorijden. De feedback zit besloten in de reactie van de auto of het verkeer op jouw handeling. Tijdens het werk is dat niet anders. Alleen daar is vaak het probleem dat de feedback impliciet is of zelf ontbreekt”, vertelt Wim. “Het grootste gedeelte van leren op de werkplek vindt plaats tijdens het werk en niet tijdens een training. Mensen leren terwijl ze bezig zijn en dat kan alleen maar als je kunt reflecteren op het werk.”
Feedback om te ontwikkelen
We vroegen Prof. Dr. Gijselaers of het daadwerkelijk bewezen is dat het krijgen van feedback bijdraagt aan de groei/ontwikkeling van medewerkers, teams en/of organisaties. “Dat is zeker bewezen. Een van de bekendste onderzoeken op dat terrein is dat van John Hattie. Hij liet tien jaar geleden zien dat feedback (in schoolse settings) de meest krachtige leerinterventie is. Recent hebben Therese Grohnert, Roger Meuwissen en ik aangetoond dat professionals leergedrag gaan vertonen als ze kunnen reflecteren op hun ervaringen nadat ze een kritische ervaring hadden opgedaan. Onderzoek van Janine van der Rijt, Margje van de Wiel, Piet van den Bossche en mij liet zien dat profesionals in de financiële wereld hun feedback halen uit hun professionele netwerk. Hoe sterker dat netwerk ontwikkeld was, hoe beter de feedback, hoe beter de prestaties van die professionals.” Kortom, het is dus meerdere malen bewezen dat feedback wel degelijk bijdraagt aan ontwikkeling.
Beoordelen met feedback
Steeds vaker lezen we dat organisaties het beoordelingsgesprek vervangen voor feedback. Een opvallende trend, maar wordt feedback daadwerkelijk het nieuwe businessmodel? Prof. Dr. Gijselaers is hier nog niet zeker van: “Ik weet nog niet wat er voor het beoordelingsgesprek in de plaats komt, maar we weten wel uit onderzoek dat als de feedback uitsluitend wordt gegeven in het beoordelingsgesprek, de feedback te laat komt en het dan niet als feedback ervaren wordt. De kunst van feedback is juist dat die zo snel mogelijk gegeven wordt. Een ander punt is dat recent Harvard-onderzoek laat zien dat als de ontvangen feedback niet in lijn van de verwachte feedback is, dat een averechts effect heeft. Werknemers vermijden dan juist de feedback van die persoon en proberen die dan zelfs te vermijden in hun professionele netwerk.”
Voorwaarden voor feedback
“Uit verschillende onderzoeken blijkt dat ‘trust’ en ‘safety’ essentieel zijn om feedback te vragen en waardevolle feedback te geven. ‘Trust’ is het vertrouwen in de competenties van de ander en met ‘safety’ bedoel ik de gedeelde perceptie dat je risico’s mag nemen en dat fouten niet tegen jou persoonlijk worden aangerekend. Als trust en safety ontbreken is iedere vorm van feedback ineffectief. Dat is natuurlijk een heel simpele conclusie, maar in de praktijk blijkt dat dit bijzonder moeilijk realiseerbaar is.”
Feedback ontvangen
In de praktijk merken wij vaak dat niet alleen het geven van feedback heel lastig is, maar dat mensen vaak ook struggelen met het ontvangen/krijgen van feedback. “Een ander punt is dat feedback meestal wordt gegeven door mensen hoger in de hiërarchie waardoor feedback geen onderdeel is van de samenwerking, maar iets van ‘boven’, wat natuurlijk uiteindelijk niet het idee is”, sluit Gijselaers af.
Feedback, Een hot topic. Of het nou digitaal of fysiek is, geven of krijgen, steeds meer bedrijven zijn er mee bezig. Het wordt tegenwoordig vaak zelfs gezien als dé manier om teamwork te verbeteren en personen optimaal te laten groeien en ontwikkelen. Wil jij nou aan de slag met feedback? In dit magazine geven we je inspiratie, handvatten en tips&tricks om ook van jou een feedbackpro te maken.