Deze vraag werd ons laatst gesteld door een bedrijf waar we een demo aan het geven waren. Een prachtig bedrijf, de tijd vooruit, wil grote stappen zetten en heeft een duidelijke visie waar naartoe. De vraag van de algemeen directeur zette me aan het denken. In zo’n bedrijf, met gezonde normen en waarden, vond ik deze vraag niet helemaal passen. Deze man gaat er namelijk van uit dat de verantwoordelijkheid om mensen gemotiveerd te houden bij hem (de werkgever) ligt. Een aanname die ik niet meteen kon bevestigen.
Verantwoordelijkheid
Laten we die aanname eerst scherp zetten. De verantwoordelijkheid om gemotiveerd te zijn in je werk is er op zijn minst eentje die van twee kanten komt. Zowel van werkgever als werknemer. Als jij (als werknemer) je niet meer lekker voelt in dat wat je doet, om wat voor reden dan ook, is het zaak om het gesprek aan te gaan. Nou hangt het er natuurlijk vanaf wat je doet en waar je werkt, hoe de reactie zal zijn. En ook hoe jij bent als medewerker; ben je iemand die in zichzelf investeert, of ben je iemand die zeurt en dat aan de andere kant neerlegt? Check dat eerst even, dan weet je hoe je het gesprek kunt beginnen.
De werkgever
Deze kan ook het gesprek aangaan, zeker als het initiatief van de medewerker komt. Maar een werkgever kan ook bedenken dat hij mensen de ruimte moet geven zodat ze zichzelf kunnen ontplooien. Hij kan ervoor zorgen dat medewerkers zelf, naar eigen inzicht, hun werk zo kunnen organiseren dat ze er blij van worden. Want dat is waar het allemaal om gaat. Denk hierbij bijvoorbeeld aan zaken die beter onderling afgestemd kunnen worden omdat medewerkers weten hoe zaken het meest effectief en efficiënt werken. Dat vraagt om vertrouwen hebben in je mensen, maar het loont aan alle kanten.
Zinvolle, directe bijdrage
De allerbelangrijkste factor om gemotiveerd te werken, is als je direct resultaat ziet van wat je doet. Het is niet voor niks dat kappers tot één van gelukkigste beroepsgroepen horen. Waarom? Omdat ze letterlijk direct een bijdrage leveren aan een mooier hoofd van de klant. Als ze klaar zijn gaan klanten (meestal) blij de deur uit, en dat is ook zichtbaar. Als ze een vrolijke klant hebben, is die helaas na een half uurtje weg; hebben ze een chagrijnige klant dan is die óók na een half uurtje weg. Een kapper gaat meestal moe maar voldaan naar huis.
En jij?
Ga jezelf eens na, wat is de directe relatie tussen wat jij doet en je klant? Of je product of dienst? Is datgene wat je doet van directe betekenis, of zit je als schakel ergens tussenin? Kun je nagaan wat jouw werk voor invloed heeft op je team of je klanten? Het zien van dat directe resultaat is een hele belangrijke satisfier, je wordt er blij van en het geeft je voldoening. Als dat verband niet direct duidelijk is kan het interessant zijn om te kijken hoe klanten met je product of dienst omgaan. Dan zie je veel directer ook wat je eigen bijdrage is. Onderzoek eens, zou dat wat zijn?
Collectief
Een andere motivator is dat mensen graag ergens bij willen horen. Ergens waar het fijn, leuk en ongecompliceerd is. Een team waar je je eigen plek hebt is erg prettig en geeft veel grond. Maar dit geldt ook andersom: ben jij trots op je team? Hoor je er zelf bij, dat is één. En zorg je ook dat anderen erbij kunnen horen? Een leuk team en iets waar je samen voor werkt kan heel veel doen. Kijk maar naar de beweging die het vrouwenvoetbal in gang heeft gezet. Niks moeilijk, geen hiërarchische lijnen, gewoon mensen die plezier hebben in het spel. Het is om van te genieten en om er blij van te worden. Dat is ook precies wat iedereen doet, met zijn eigen bijdrage hieraan. Zeg eens: hoeveel geniet jij in je werk?
Vrijheid en gebondenheid
Werken is ook leven in een paradox. Kijk naar die beroepen waar juist de ‘roeping’ een belangrijke is, bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs. Ik heb zelden een grotere toewijding gezien dan in deze beroepen. Aan de andere kant wordt juist daar het werken bijna onmogelijk gemaakt, door alle ingebouwde controlemechanismen. De regelruimte die daar zo nodig is, bepaalt ook het niveau van onze beschaving, hoe we met de meest kwetsbare mensen omgaan. Dat is ook realiteit van alledag. En eerlijk gezegd is dat geen fraaie conclusie. Zit je in deze groep dan heb je je teamgenoten hard nodig!
Balans
Gemotiveerd werken is dus een balans vinden tussen allerlei verschillende dingen. Jezelf in relatie tot je team en het collectief in relatie tot wat jij belangrijk vindt. Of je eigen directe bijdrage zichtbaar is of juist niet. Sta je zelf aan het stuur of laat je dat aan een ander over? En aan wie dan?
Mijn advies: zoek uit waar jij staat en zoek uit wat voor jou belangrijk is. Ga in gesprek als dat aan de orde is en zoek je eigen balans in vrijheid en gebondenheid. Als je zelf weet waar je motieven liggen blijf je groeien! En als je groeit blijf je gecommitteerd en gemotiveerd. Dit is dé sleutel tot je eigen succes én dat van je bedrijf!
Yolande van der Veer – Expert